Зиғир уруғи нима?
Linum Usitatissimum ўсимлигининг кунжутга ўхшаган, майда, қўнғир, тилла ёки қизил рангли, тупроқ таъмига эга уруғларига зиғир номи берилган. Зиғир уруғи, айниқса, омега-3 ёғ кислоталари, толалар, оқсиллар, витаминлар ва минералларга бой. Улар шунингдек, антиоксидант ва эстрогеник хусусиятларга эга бўлган ва турли хил соғлиқ учун фойда келтирадиган лигнан каби фитокимёвий моддаларни ўз ичига олади.
Зиғир уруғининг озуқавий қиймати қуйидагича: Бир ош қошиқ (7 грамм) майдаланган зиғир уруғида 2 грамм кўп тўйинмаган ёғли кислоталар (омега-3), 2 грамм хун толаси ва 37 калория мавжуд. 100 грамм зиғир уруғида 20,3 грамм оқсил, 37,1 грамм ёғ, 28,9 грамм углевод, 170 мг калсий, 370 мг фосфор, 2,7 мг темир мавжуд.
Зиғир уруғининг афзалликлари: зиғир уруғи яллиғланишга яхши ёрдам беради, ухлашни осонлаштиради, уйқу сифатини яхшилайди, суяк саломатлиги учун фойдали, асаб тизимини ҳимоя қилади ва саратон эҳтимолини камайтиришга ёрдам беради.
Зиғир уруғини тўлиқ истеъмол қилиш ўрнига майдалаш тавсия этилади, шунда у осон ҳазм бўлади ва ичаклар орқали тўғридан-тўғри ўтади. Майдаланган зиғир уруғининг афзалликлари кўпроқ.
Зиғир уруғининг фойдалари
Зиғир уруғининг фойдалари қуйидагилардан иборат: зиғир уруғи яллиғланишга қарши восита, уйқуни яхшилайди, унинг уруғи суяк саломатлиги учун фойдали, асаб тизимини ҳимоя қилади, саратон хавфини камайтиришга ҳисса қўшиши мумкин, эрта қариш ва Алсгеймер хавфини камайтиради, холестеринни камайтиради, овқат ҳазм қилиш тизими учун фойдали, шиш пайдо бўлишининг олдини олишга ёрдам беради, тери саломатлигини сақлайди, қондаги шакарни камайтиришга ёрдам беради.
Яллиғланишга қарши ҳимоя
Зиғир уруғлари алфа-линоленик кислота (АЛА), ўсимлик асосидаги омега-3 ёғ кислотасини ўз ичига олади. Қон айланиши учун фойдали бўлган бу кислота яллиғланишга қарши таъсирга эга. Ёғ кислоталари суякларнинг йўқолишига олиб келадиган остеопорозга қарши самарали курашади ва 2-тоифа диабетдан ҳимоя қилади.
Уйқуни енгиллаштиради
Зиғир уруғида мавжуд бўлган магний уйқу ва кайфиятни яхшиласа, марганес коллаген ишлаб чиқаришни таъминлайди ва тери саломатлиги ва суяк саломатлигига ижобий таъсир кўрсатади.
Суяк саломатлиги учун фойдали
Фосфор туфайли ҳужайралар шаклланиши ва суякларни ҳимоя қилиш мумкин. Мис энергия ва коллаген ишлаб чиқаришни таъминлайди. Бу бутун танада кислородни олиб юрадиган қизил қон ҳужайралари учун ҳам зарур.
Асаб тизимини ҳимоя қилади
Унинг таркибидаги тиамин энергия билан таъминлаш орқали асаб тизимини ҳимоя қилишга ёрдам беради.
Саратон эҳтимолини камайтиришга ҳисса қўшиши мумкин
Зиғир уруғининг афзалликларидан бири кучли антиоксидант эканлиги. Полифеноллар деб аталадиган антиоксидантларга бой зиғир уруғи саратон ва юрак касалликларидан оксидловчи стрессдан ҳимоя қилади.
Эрта қариш ва Алсгеймер хавфини камайтириши мумкин
Оксидловчи стрессдан ҳимоя қилади. Бу эрта қариш, Алсгеймер ва Паркинсоннинг нейродегенератив касалликлари хавфини камайтиради.
Холестеролни камайтиради
Зиғир уруғидаги ёғлар юрак саломатлиги учун фойдали. Ушбу ёғлар ёмон холестерин (ЛДЛ) ва қон босимини пасайтиришда, атеросклероз ва инсултнинг олдини олишда самарали. Бир тадқиқотга кўра, зиғир уруғини мунтазам равишда истеъмол қилиш ЛДЛ холестеринни 20 фоизга ва умумий холестеринни 15 фоизга камайтиради.
Овқат ҳазм қилиш тизими учун фойдали
Зиғир уруғида эрийдиган ва эримайдиган толалар мавжуд. Эрийдиган толалар ахлатни юмшатади. Ичакларда осон сўрилишни таъминлайди. Эримайдиган толалар ичаклар орқали чиқиндиларнинг осонгина ҳаракатланишини таъминлаб, мунтазам ҳазм қилиш учун огоҳлантирувчи рол ўйнайди. Ушбу икки турдаги толалар соғлом ҳазм қилиш учун биргаликда ишлайди. Айнан шу толалар туфайли токсинлар ва ортиқча ёғлар танадан чиқарилади.
Ўсимта ривожланишининг олдини олишга ёрдам беради
Таркибидаги лигнан туфайли зиғир уруғи кўкрак, йўғон ичак ва простата саратони ўсмалари ривожланишининг олдини олишда фойдали. Ушбу бирикмалар янги қон томирларининг пайдо бўлиши ва ўсишини тўхтатиш қобилиятига эга. Тадқиқотга кўра, зиғир уруғини мунтазам равишда истеъмол қилиш кўкрак саратони хавфини 18 фоизга олдини олади.
Қондаги шакарни пасайтиришга ёрдам беради
Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, зиғир уруғи қондаги шакарни ҳам камайтиради. Инсулинни яхшилайдиган ушбу озиқ моддаси диабетнинг олдини олишда тавсия этилади.
Зиғир уруғи ёғи тери саломатлиги учун фойдали
Тадқиқотга кўра, зиғир уруғи мойидан фойдаланган аёлларда тери сезгирлиги сезиларли даражада пасайган ва тери доғлари ва қичишиш шикоятлари камайган. Зиғир уруғи сочлар учун фойдали. Таркибидаги Омега-3 соч фолекулаларини озиқлантиради, қазғоқ пайдо бўлишининг олдини олади ва ёрқинроқ кўриниш беради. Унинг таркибидаги Э витамини сочларнинг синишга чидамли бўлишига ёрдам беради ва уларнинг намлигини сақлайди.
Озишга ёрдам беради
Протеинга бой зиғир уруғи истеъмолида очлик кечиктирилади ва тўйинганлик ҳисси узоқ вақт давом этади. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, кунига 2 қошиқ зиғир уруғини истеъмол қиладиган одамларда вазн йўқолади ва бел атрофи ингичкалашади.
Вегетарианлар учун тўйимли озиқ-овқат
Ўсимлик оқсили ва омега-3 ёғ кислоталарининг манбаи бўлган зиғир уруғи вегетарианлар учун яхши озиқ-овқат ҳисобланади.
Зиғир уруғи ёғининг фойдалари
Зиғир уруғи ёғининг афзалликлари қуйидагилардан иборат: зиғир уруғи ёғи терининг қуруқлигига яхши ёрдам беради, акне ва угриларни камайтиради, терининг эрта қаришини олдини олади, терини таранглаштириб, тери осилишининг олдини олади, қуёшнинг ултрабинафша нурлари таъсиридан ҳимоя қилади, салбий таъсирларни камайтиради, экзема ва псориаз каби тери муаммоларини даволайди, терининг эластиклигини оширади ва сизни ёшроқ ва соғлом кўринишга олиб келади.
Аёллар учун зиғир уруғининг фойдалари
Ҳомиладор бўлиш эҳтимолини оширади. Овуляция бўлишини таъминлаган ҳолда гормонал мувозанатни тиклашга ёрдам беради. Менопаузадан кейинги аёлларда юрак-қон томир касалликлари хавфини камайтиради. Бундан ташқари, зиғир уруғи менопауза билан бошланган иссиқ чақнашларга қарши тинчлантирувчи таъсирга эга.
Зиғир уруғидан қандай фойдаланиш керак?
Зиғир уруғи турли йўллар билан истеъмол қилинади. Зиғир уруғи ёғ, ун, кукун ва капсулалар каби турли шаклларда қўлланилади. Омега-3 ёғ кислоталаридан тўлиқ фойда олиш учун зиғир уруғини майдалаш тавсия этилади.
Майдаланган зиғир уруғини истеъмол қилгандан кейин етарли миқдорда сув ичиш керак. Етарли миқдорда сув ичиш зиғир уруғининг овқат ҳазм қилиш тизимини яхшиловчи таъсирини оширади.
Бир ош қошиқ майдаланган зиғир уруғини бир стакан сувга солиб, эрталаб истеъмол қилиш овқат ҳазм қилиш тизимини фаоллаштиради.
Зиғир уруғини бўтқа, сметана ёки ёгурт каби овқатлар билан ишлатиш унинг озуқавий қийматини оширади.
Зиғир уруғининг зарари борми?
Кунига 2 ош қошиқдан ортиқ майдаланган зиғир уруғини истеъмол қилиш баъзи одамларда ошқозон-ичак трактида ноқулайлик туғдириши мумкин. Шунинг учун уни эҳтиёткорлик билан истеъмол қилиш тавсия этилади.
Ҳомиладор ва эмизикли аёлларга зиғир уруғини истеъмол қилмаслик тавсия этилади.
Юқори калий миқдорига эга бўлган зиғир уруғи буйрак касаллиги бўлганлар учун салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
Саратоннинг олдини олишда фойдали бўлса-да, зиғир уруғи таркибидаги фитоестроген туфайли эстрогенга боғлиқ саратонга чалинганлар томонидан истеъмол қилинмаслиги керак.
Дивертикулит билан касалланганлар, нафақат, зиғир уруғи, балки бошқа уруғларни истеъмол қилмасликлари керак.